Gdy zapytamy kogokolwiek o Szczecinek usłyszymy: A to po drodze nad morze, Jechałem przez to miasto, Gdzieś na Pomorzu, Burmistrza mają Szkota, Nawet ładne.
Ot, takie zdawkowe odpowiedzi. Polacy niby wiedzą gdzie jest, niby coś słyszeli ale niewielu potrafi coś więcej powiedzieć. Gdy rozmawiamy z Niemcami, nawet młodymi, potrafią powiedzieć o wiele więcej. Może dlatego że utracili to piękne miejsce, pamięc o nim, o jego historii a także wiedza o tym jakie jest dzisiaj jest wielokrotnie lepsza niż Polaków a w wielu niemieckich miast trafimy na Neustettinerstrasse.
W ilu polskich miastach jest taka ulica lub taki plac? Może Polacy, mimo upływu 76 lat, cały czas nie wierzą w to że to teraz ich kraj? Może wciąż nie czują się tu gospodarzami? Mieszkańcy Szczecinka chyba jednak myślą inaczej. Widać to już w po przyjeździe.
Ale może trochę historii bo ciekawa i pouczająca.
Już we wczesnym średniowieczu istniało w dolinie
jezior Trzesiecko, Wilczkowo, Wielimie szereg grodów i osad warownych.
Na jednym z nich Wzgórzu Przemysława (zwanym też Wzgórzem Bismarcka) istniał warowny gród. Dwa
inne grodziska „Trzesieka” i „Zamek” położone były nad brzegiem
jeziora. Uległy one zniszczeniu na początku XII w., prawdopodobnie w
okresie wypraw Bolesława Krzywoustego przeciwko Gryfitom którzy byli w trosce o niepodległość Pomorza musieli walczyć zarówno z Polakami, Duńczykami i Brandemburczykami.
Na przełomie XIII i XIV wieku dla Pomorzua to czas ekspansji Brandenburgii.
Dla przeciwstawienia się jej książę wołogoski Warcisław IV
w 1310 r. założył miasto Nowy Szczecin – dziś Szczecinek. Miasto powstało na południe od istniejącej już osady rybackiej Kiecz położonej u brzegów jeziora Wielimie. Teren przeznaczony na lokację był wybitnie obronny, otoczony wodami dwóch jezior, rzekami i bagnami. W XIV wieku miasto było stolicą jednej z dzielnic księstwa wołogosko-słupskiego.
W wyniku przeprowadzonego w roku 1368 podziału księstwa, Szczecinek przypadł Warcisławowi V.
Księstwo szczecineckie przetrwało do jego śmierci w 1390 r.
W okresie wojen polsko-krzyżackich, na zamku w Szczecinku odbyły się dwa zjazdy: w 1409 i 1423 r. Uczestniczyli w nich książęta pomorscy, mistrzowie krzyżaccy, a w drugim także Eryk Pomorski
z dynastii Gryfitów król Danii, Szwecji i Norwegi.
W latach 1581–1592 nasiliły się walki z „czarownicami”. W tym czasie katoliccy zbrodniarze spalili żywcem za „czary” prawie 30 osób. Prowadzona w XVI wieku kolonizacja niemiecka wyparła z miasta rdzenną ludność pomorską - kaszubską i słowińską, miasto było kilkakrotnie niszczone przez zarazy i pożary. W 1601 profesor Krzysztof Butelius z Torunia założył szkołę. W 1628 miasto liczyło 1545 mieszkańców.
W pierwszej połowie XVII wieku zamek stanowił oprawę wdowią Gryfitów. Rezydowała tu najpierw księżna Anna (1606–1616), a po niej księżna Hedwig (1622–1650), która ufundowała gimnazjum, jedno z pierwszych na zachodnim Pomorzu.
W trakcie wojny trzydziestoletniej (1618–1648) przemarsze wojsk wszystkich walczących armii, rabunki, napady i choroby zubożyły ludność miasta. W tym okresie przybyli do Szczecinka francuscy hugenoci, którzy założyli podwaliny przemysłu tytoniowego i drobne zakłady rzemieślnicze. Od 1637 miasto znajdowało się pod panowaniem państwa brandenbursko-pruskiego, przekształconego w 1701 w Królestwo Prus.
W 1780–1784 obniżono znacznie wody jezior Wielimie i Trzesiecko, odsłaniając wiele gruntów. Szczecinek otrzymał połączenie z innymi miastami (w drugiej połowie XIX stał się węzłem kolejowym), zaczął się rozwijać przemysł, a liczba ludności wzrastać. Koniec XVIII wieku i wiek XIX to okres ożywienia gospodarczego, nastąpił rozwój sukiennictwa, handlu zbożem i drewnem, tkacze z Grudziądza rozpoczęli uruchomili produkcję pasów wełnianych.
W wyniku przegranej przez Prusy IV wojny w lutym 1807 r. Szczecinek zajęły wojska napoleońskie. W ciągu następnych lat kwaterowały tu dziesiątki tysięcy żołnierzy. Katastrofa Wielkiej Armii i jej odwrót spod Moskwy miały swój finał w Szczecinku. W kilku zbiorowych mogiłach pochowano tu ponad 100 żołnierzy zmarłych z zimna i wyczerpania
Od 1824 do 1832 dyrektorem tutejszego gimnazjum był Jan Samuel Kaulfuss.
W 1878 uruchomiono połączenie kolejowe, w 1900 miasto liczyło 10 tysięcy mieszkańców, po 1920 stało się znanym i popularnym ośrodkiem turystycznym, do czego w dużym stopniu przyczyniły się uroczyste obchody 600-lecia Szczecinka. W czasach hitlerowskich rozbudowano w mieście dwa duże kompleksy koszar i system umocnień Wału Pomorskiego na zachód od miasta. Stąd we wrześniu 1939 r. ruszył na Polskę XIX Korpus Armijny gen. H. Guderiana.
Miasto zostało zdobyte 27 lutego 1945 r. przez oddziały 32 Smoleńskiej Dywizji Kawalerii Gwardii pod dowództwem generała I. P. Kalużnego, po jednodniowej walce.
Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946.
Szczecinek to miejsce które ja osobiście nazywam moim magicznym miejscem i
nie znam chyba nikogo kto zawitał tam na dłużej niż czas przejazdu
obwodnicą by się nim nie zachwycił i nie chciał ponownie wrócić. To
miejsce to Szczecinek na Pojezierzu Drawskim. 700 letnie miasto pośród
jezior i lasów. Miało wielkie szczęście że z pożogi wojennej wyszło z
niewielkimi obrażeniami. Przez wiele lat zaniedbane dziś od kilkunastu
lat kierowane przez Burmistrza Jerzego Hardie Douglasa stało się perełką
turystyczną Pomorza Zachodniego. Jest wspaniałym miejscem weekendowego
wypoczynku a także idealną bazą na urlopowy wypoczynek. Posiada
wyśmienicie rozbudowaną bazę hotelową i gastronomiczną. Atrakcji
wypoczynkowych jest równie dużo z najdłuższym wyciągiem do nart wodnych w
Europie (https://www.youtube.com/watch?v=G5S5uaZywCI),
pięknymi plażami (w tym jedyną chyba w Polsce zabytkową plażą
miejską z idealnie zachowanymi zabudowaniami), przytulnymi kafejkami,
pięknym starym miastem, tramwajami wodnymi i przepięknym parkiem
rozciągającym się wokół zamku i wzdłuż brzegów jeziora Trzesiecko.
Miłośnicy militariów znajdą wiele bunkrów Wału Pomorskiego a pasjonaci
historii wartościowe kolekcje miejscowego muzeum. Dla zachęty daję tu
kilka zdjęć pani Ewy Pawłowskiej oraz pana Zbigniewa Otulaka którzy na
fotografiach dokumentują dzień dzisiejszy Szczecinka i jego mieszkańców.
Serdecznie dziękuję za zgodę
na publikację ich prac na moim blogu. Mam nadzieję że zachęcą was do
spędzenia tam choćby tylko weekendu a może zapragniecie tam wrócić na
dłużej. A może ktoś zauroczy się tak bardzo że zapragnie zostać tam na
stałe. Jest już tam takich wielu.
fot.Z. Otulak Fragment Placu Wolności
fot.Z. Otulak Biegnie ex-Burmistrz Szczecinka pan Jerzy Hardie Douglas
fot. Z.Otulak Stare kamieniczki ulicy Limanowskiego (Augustastrasse)
fot. Z.Otulak Jezioro Trzesiecko (Stretzigsee)
fot. Z.Otulak
fot. Ewa Pawłowska Życie na jeziorze Trzesiecko
wodnego
fot. Ewa Pawłowska Och życie
Dojechać
można Drogą krajową nr 11 i 20 oraz drogami nr 172 i 201. Można również
skorzystać z połączeń kolejowych i autobusowych. Warto zabrać ze sobą
rower.
Co warto zobaczyć
- Park miejski - jeden z najpiękniejszych, zabytkowych parków miejskich zachowanych w Europie w prawie niezmienionym kształcie.
- Zamek książąt pomorskich
- Ratusz Miejski
- Jedyna w Polsce i jedna z kilku zachowanych plaż miejskich z oryginalną drewnianą zabudową.
- Spichlerze
- Budynek dawnego gimnazjum miejskiego na ul. Szkolnej.
- Budynek liceum ks. Elżbiety w Parku Miejskim
- Kościół mariacki z 1905-08 roku.
- Wieża św. Mikołaja
- Wieża Bismarcka - punkt widokowy nad jeziorem Trzesiecko.
- Wieża strażacka a obok budynek dawnej łaźni miejskiej.
- Neogotycki budynek Szkoły Muzycznej (obok kościoła mariackiego).
- Ulica Boh. Warszawy. Deptak a przy nim piękne kamieniczki i neogotyckie budynki sądu i starej poczty.
- Piękny budynek banku przy ul. Mickiewicza.
- Bunkry i umocnienia Wału Pomorskiego.
- Wille przy ulicach Ordona i Mickiewicza (do 1945 roku małe pensjonaty i sanatoria).
- Piękne stare domy przy ul. Limanowskiego
- Piękny, acz zaniedbany, budynek Dworca Kolejowego.
- Park miejski.
W parku miejskim swój bieg zaczynają cztery szlaki rowerowe prowadzące po Pojezierzu Szczecineckim:
– niebieski szlak rowerowy dookoła Jeziora Trzesiecko
– żółty szlak rowerowy Zaczarowane Pejzaże,
– czarny szlak rowerowy Nizica,
– czerwony szlak rowerowy Jeziora Szczecineckie,
– zielony szlak rowerowy Dolina Parsęty.
Warto również skorzystać z atrakcji jakie daje nam jezioro Trzesiecko. Piękne plaże, przystanie jachtowe. najdłuższy w Europie wyciąg do nart wodnych czy też rejsy tramwajami wodnymi.
Miasto zapewnia też rozbudowaną bazę noclegową i gastronomiczną a także wiele atrakcji np. Festiwal Balonowy, Festiwal Food Trucków.
Wszystkie zdjęcia są autorstwa Ewy Pawłowskiej, Zbyszka Otulaka, Henryka Niewęgłowskiego, Jolanty Grochowskiej i Wojciecha Godlewskiego. Rycinę z mapy Lubinusa pobrano z Wikipedii.
Jeśli
podoba Wam się tematyka moich blogów (after the reset) i (MĘSKI BIGOS) ,
i uważacie moje teksty za interesujące to proszę o polubienie,
lajkujcie i dopiszcie się do listy obserwujących. Z góry dziękuję i
pozdrawiam.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz