Polanów - po niemieku Pollnow, po kaszubsku Pólanowó – zachodniopomorskie miasto pośród lasów nad rzeką Grabową. Leży na Wysoczyźnie Polanowskiej pomiędzy dwiema górami Świętą Górą i Warblewską Górą. 37 km od Koszalina ale gdy patrzymy na mapę to nie od razu miejsce to wpada nam w oko. Leży bowiem na uboczu. Nie przy głównych szlakach komunikacyjnych. I choć ma niespełna 3000 mieszkańców to bogatą historię. Osiem lat temu świętował Polanów swoje 700-lecie. Od 1313 roku posiada prawa miejskie. Ma plac centralny (plac Wolności) i 39 ulic.
Polanów - może tak jak wiele innych pomorskich miasteczek (Borne Sulinowo, Łobez, Barwice, Bobolice, Miastko itp.) zasługuje na to by zatrzymać się tam choćby na chwilę. Na pewno jest tam coś ciekawego. Stary zamek, pałac, pole dawnej bitwy, piękne jeziora a może tylko świetna knajpa w której można zjeść dobry obiad. Powód do odwiedzenia takiego miejsca znajdzie się zawsze.
Trochę historii
Miasto o starym rodowodzie. Początkowo gród obronny położony przy zachodniej granicy ziemi sławieńskiej, przy którym znajdowała się osada pomorska. Na pobliskiej Świętej Górze stała pogańska Kącina (Gross Raden). Po przyjęciu chrześcijaństwa wybudowano kaplicę w jej miejsce, do której dążyły pielgrzymki z Pomorza i Wielkopolski. Duże znaczenie Polanowa na przełomie XIII i XIV w. potwierdza kronika wielkopolska, w tym czasie obszar ten przejściowo należał do biskupów kamieńskich. W 1307 osadę opanowali margrabiowie brandenburscy, później przejęli go Krzyżacy, a następnie przyłączono go do księstwa słupskiego. Ok. 1350 osada uzyskała prawa miejskie oraz wybudowano zamek. W 1474 książę słupski Eryk II oddał miasto w lenno Peterowi von Glasenapp w zamian za sześć wiosek na Rugii. Poważnych zniszczeń miasto doświadczyło podczas wojny trzydziestoletniej. Od XVI w. ośrodek luteranizmu, do XVII w. mieszkała tu ludność kaszubska. W latach 1609, 1653 i 1736 miały miejsce wielkie pożary niszczące zabudowę. W 1653 miasto wcielono do Brandenburgii, od 1701 w Prusach. W 1773 miasto kupił Friedrich Ernst von Wrangel z Kurlandii, w tym czasie nastąpił rozwój tkactwa. Od XIX w. wzrastał napływ letników na co znaczący wpływ miała bliskość morza i położenie pośród lasów. W 1903 do Polanowa doprowadzono linię kolejową, w 1908 miasto zelektryfikowano. W 1945 substancja miejska uległa zniszczeniu w 80%, całkowicie zostało zniszczone stare miasto i zamek.
Zabytki Polanowa:
- kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XV wieku, następnie przebudowany 1850 r., kościół parafialny;
- kościół pomocniczy Podwyższenia Krzyża Świętego wybudowany w latach 1911-1912 (ul. Sławieńska 1);
- zespół młyna wodnego, z ok. 1850 i 1880, obejmujący szachulcowy młyn, dom młynarza, budynek gospodarczy oraz śluzę na rzece Grabowej (ul. Młyńska 14);
- willa z początku XX wieku (ul. Wolności 26).
W 2013 oddano ponownie do użytku śmigłowcowe lądowisko Polanów, zarządzane przez Nadleśnictwo Polanów.
Polanów to chyba najmniej znane w Polsce miasto Pomorza Zachodniego ale i tu na przybysza czekają ciekawe miejsca. Poza kilkoma zabytkami znajdziemy w okolicy całkiem bogatą bazę noclegową i gastronomiczną. Jest kilka szlaków turystycznych a dla miłośników wędkarstwa i grzybobrania to prawdziwy raj.
Jeśli więc wybieramy się w te strony to nie zapomnijmy o Polanowie zjedźmy z drogi nr 11 w Bobolicach i krętą malowniczą trasą przez pomorskie lasy pojedźmy tam. Zobaczymy jeszcze jedno ciekawe miejsce. Może poznamy ciekawych ludzi. Może potem podążymy dalej swoim wakacyjnym szlakiem do Mielna, Dziwnowa czy Świnoujścia a może zatrzymamy się na dłużej.
Szlaki turystyczne (informacja opracowana na podstawie https://polanow.pl/d/szlaki-turystyczne)
1. Piesze:
- Polanów - Żydowo (żółty - łącznikowy)
- szlak Rezerwatów: Darłówko -Darłowo - Zielnowo- Kowalewice - Stary Kraków- Radosław - Sławsko - Sławno - Pomiłowo - Janiewice - Krąg - Buszyno - Dąb Wrangla - Polanów (niebieski)
- Żydowo - Bobięcino - Miastko
- Szlak Doliny Radwi im. Tadeusza Brzezińskiego (zielony-35km) Mostowo - Cybulino - Wietrzno - Polanów
- Szlak Pielgrzymkowy im. Jana Pawła II - (biały ok. 40 km) Góra Chełmska koło Koszalina - Maszkowo - Węgorzewo Koszalińskie - Szczeglino - Kościernica - Nacław - Garbno - Dadzewo - Rosocha - Święta Góra Polanowska
2. Rowerowe:
- szlak Mała i Duża Pętla wokół Góry Warblewskiej
- szlak: Rekowo - kolonia mrówek - Kościernica, łączący gminę Manowo i Sianów;
- Międzynarodowy szlak rowerowy BIKE THE Baltik - Kołobrzeg - Ustronie Morskie - Mielno - Koszalin - Sianów - Polanów - Kamienne Kręgi - Koszalin
- Trasa rowerowa Bobięcińskie Góry (czarny 34,1 km) Biały Bór - Kaliska - Kołtki - Cybulin - Jez. Iłowatka - Dalimierz - Gołogóra - Drzewiany - Goleszany - Sępólno Wlk. - Cieszęcino - Biały Bór
- Polanowski trakt przyrodniczy (niebieski 33 km) Wyszebórz - Wiewiórowo - Osetno - Karsina - Garbno - Cetuń - Rosocha - Polanów
- Pólnocny szlak Hobbitów (zielony 27 km) Niemica - Kusice - Sierakowo Sł - Sowinko - Karsina - Kępiste
- szlak: Wielin, Buszyno, Krąg, Borkowo (gmina Malechowo)
- szlak łącznikowy Świętych Gór i Greenway na ulicy Zacisze
- szlak Pielgrzymkowy im. Jana Pawła II - (biały ok. 40 km) Góra Chełmska koło Koszalina - Maszkowo - Węgorzewo Koszalińskie - Szczeglino - Kościernica - Nacław - Garbno - Dadzewo - Rosocha - Święta Góra Polanowska
- "Greenway nad morze" (czarny - 27,6 km) Węgorzewo Szczeglińskie Kurhany - Kościernica - Nacław - Jacinki - Polanów
- szlak "Greenway Naszyjnik Północy" (zielony - 846,1 km) Debrzno- Lipka - Złotów - Jastrowiec - Borne Sulinowo - Łubowo - Czaplinek - Złocieniec - Wierzchowo - Kalisz Pomorski - Drawsko Pomorskie - Ostrowice - Połczyn Zdrój - Barwice - Szczecinek - Porost - Polanów - Wielin - Wietrzno - Żydowo - Biały Bór - Koczała - Pakotulsko - Gwieździn - Człuchów - Polnica - Konarzyny - Swornegacie - Leśno - Wiele - Karsin - Odry - Czersk - Tuchola - Kęsowo - Kamień Krajeński - Debrzno
3. Szlak kajakowy:
- nad rzeką Grabową o długości 7,5km biegnący od Wielina do Buszyna
4. Szlak konny:
- wyznaczony szlak jazdy konnej w okolicach Krągu i Komorowa
- szlak im. Rotmistrza Marka Roszczynialskiego (ok. 113 km) - Biały Bór - Drzewiany - Krąg - Polanów - Staniewice - Jarosławiec